ذرات معلق در آب، یکی از مهم‌ترین عوامل آسیب‌زا برای تجهیزات صنعتی مانند چیلر، موتورخانه، بویلر و پمپ‌ها هستند. این ذرات می‌توانند از منابع مختلفی مانند خوردگی گالوانیک، رسوبات معدنی و دیگر واکنش‌های شیمیایی ناشی شوند. وجود این ذرات در سیستم‌های آبی منجر به آسیب‌های جدی به تجهیزات و کاهش کارایی آن‌ها می‌شود. در ادامه به بررسی منابع این ذرات و آسیب‌های آن‌ها بر تجهیزات پرداخته می‌شود.
منابع تولید ذرات معلق در آب
خوردگی گالوانیک: یکی از مهم‌ترین دلایل تولید ذرات معلق در آب، خوردگی گالوانیک است. این نوع خوردگی زمانی رخ می‌دهد که دو فلز مختلف با یکدیگر در تماس باشند و در محیط آبی الکترولیت وجود داشته باشد. به دلیل اختلاف پتانسیل بین فلزات، یک فلز (آند) دچار خوردگی شده و فلز دیگر (کاتد) محافظت می‌شود. این فرآیند باعث ایجاد ذرات معلق فلزی در آب می‌شود که به‌مرورزمان در سیستم‌های مختلف مانند چیلرها و بویلرها تجمع می‌کنند.
رسوبات معدنی: در سیستم‌های آبی، به‌ویژه سیستم‌های حرارتی مانند بویلرها و چیلرها، گرمایش و سرمایش مداوم آب باعث رسوب‌گذاری می‌شود. این رسوبات اغلب شامل کلسیم، منیزیم و دیگر مواد معدنی هستند که به صورت ذرات معلق در آب جریان پیدا می‌کنند و با گذشت زمان روی تجهیزات رسوب می‌کنند.
ذرات زنگ‌زده: استفاده از لوله‌ها و مخازن فلزی در سیستم‌های آب‌گردشی ممکن است باعث زنگ‌زدگی شود. این زنگ‌زدگی‌ها به ذرات ریز تبدیل می‌شوند و وارد جریان آب می‌شوند که به تجهیزات آسیب می‌زند.
مواد معلق خارجی: در برخی موارد، ذرات معلق می‌توانند از منابع خارجی مانند گرد و غبار، شن و خاک وارد سیستم‌های آبی شوند. این مواد نیز به مرور زمان باعث آسیب به تجهیزات می‌شوند.
آسیب‌های ناشی از ذرات معلق در آب به تجهیزات
آسیب به چیلرها: چیلرها که مسئول خنک‌سازی آب و سیستم‌های سرمایشی هستند، به‌شدت در معرض آسیب‌های ناشی از ذرات معلق قرار دارند. این ذرات می‌توانند در لوله‌ها و مبدل‌های حرارتی چیلرها تجمع کنند و باعث کاهش راندمان انتقال حرارت شوند. همچنین رسوب‌گذاری روی سطوح داخلی لوله‌ها می‌تواند منجر به انسداد جریان آب و در نتیجه کاهش کارایی سیستم شود.
آسیب به بویلرها: بویلرها که برای گرم کردن آب یا تولید بخار استفاده می‌شوند، نیز به‌شدت در معرض خطرات ناشی از ذرات معلق هستند. رسوبات معدنی و ذرات معلق فلزی می‌توانند در لوله‌ها و مبدل‌های حرارتی بویلرها جمع شوند و به تدریج باعث کاهش بازدهی حرارتی و افزایش مصرف انرژی شوند. همچنین این رسوبات می‌توانند باعث ترکیدن لوله‌ها و آسیب به بدنه بویلر شوند.
آسیب به پمپ‌ها: پمپ‌ها که برای جریان آب در سیستم‌ها استفاده می‌شوند، به‌طور مستقیم با آب در تماس هستند. ذرات معلق در آب می‌توانند به پروانه‌های پمپ و دیگر اجزای مکانیکی آسیب برسانند. این ذرات باعث فرسایش سطوح داخلی پمپ می‌شوند و در نتیجه عمر مفید پمپ کاهش می‌یابد.
آسیب به موتورخانه‌ها: در سیستم‌های موتورخانه که شامل بویلرها، چیلرها و پمپ‌ها هستند، ذرات معلق باعث ایجاد مشکلات مختلفی از جمله کاهش راندمان انرژی، انسداد لوله‌ها، و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شوند. این ذرات می‌توانند به تجهیزات حساس آسیب بزنند و حتی منجر به خرابی کامل سیستم شوند.
راهکارها برای جلوگیری از آسیب‌ها
استفاده از فیلترهای مغناطیسی: نصب فیلترهای مغناطیسی در سیستم‌های آبی موتورخانه و بویلر می‌تواند ذرات معلق فلزی را از آب جدا کند و مانع از تجمع آن‌ها در سیستم‌های حرارتی و سرمایشی شود. این فیلترها با جذب ذرات فلزی و جلوگیری از ورود آن‌ها به تجهیزات، کارایی سیستم را حفظ می‌کنند.
نگهداری و تعمیرات منظم: تمیز کردن منظم لوله‌ها، مخازن و فیلترها از ذرات معلق و رسوبات، به جلوگیری از آسیب‌های ناشی از تجمع این ذرات کمک می‌کند. همچنین بازرسی دوره‌ای از سیستم‌ها می‌تواند خوردگی‌ها و مشکلات دیگر را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
کنترل شیمیایی آب: افزودن مواد شیمیایی به آب برای جلوگیری از تشکیل رسوبات و کنترل خوردگی می‌تواند به کاهش تولید ذرات معلق در سیستم‌های آبی کمک کند.
نتیجه‌گیری:
ذرات معلق در آب می‌توانند آسیب‌های جدی به تجهیزات صنعتی مانند چیلر، بویلر و پمپ‌ها وارد کنند. منابع این ذرات معمولاً شامل خوردگی گالوانیک، رسوبات معدنی و ذرات خارجی است. برای جلوگیری از این آسیب‌ها، استفاده از فیلترهای مغناطیسی، نگهداری منظم و کنترل شیمیایی آب توصیه می‌شود.